The Kids Aren’t Alright

by | Apr 22, 2025 | No Ficcion, Papiamento, Stories | 0 comments

Ha! Aunke e titulo ta na Ingles, esaki ta bay ta un articulo na Papiamento. A bira ora toch? 

E articulo aki no ta directamente relaciona cu e cancion di “The Offsprings”, pero den bes e cuando mi por referi bek na e cancion den mi storia. Mi ta bay enfoca den e articulo aki riba nos presente. Especialmente nos hubentud, nos comunidad y Cuerpo Policial Aruba.

Kico ta pasando cu nos hubentud?

E ultimo simannan tras di lomba mi, mi ta kere algun di boso tambe, a tuma nota di un desaroyo un poco preocupante riba nos isla. E cantidad di hobennan cu no ta regresa cas, di cual nan mayor(nan) of voogd a entrega un denuncia na Cuerpo Policial Aruba, tabata notabel. Acaso nos muchanan ta birando mas “malcria”? Ta situacion na cas ta pone nan resorta na alternativanan asina drastico? Of ta trata di un otro TikTok “challenge”?

The Aruba Runaways

Cu hobennan ta bay for di cas pa algun dia no ta algo nobo pa Aruba (pero tin ora ta parce manera nos ta sufri di amnesia y ta kere cu ta generacion “nobo”, muchanan jong, ta esunnan cu ta causa problemanan, pasobra antes no tabata tin ningun “problema di hubentud”), pero e cantidad di hobennan y den un tempo asina breve tabata tin nos comunidad bastante preocupa. Di otro banda, y personalmente esaki ta loke ta enfurece mi mas, ta e personanan, cu semper t’ey pa husga, duna comentarionan sin base y niun clase di rasonamento logico. Naturalmente nan tambe a laga sa cu nan ta presente cu nan comentarionan innecesario.

Victim blaming

E terminologia di “victim blaming” ta birando mas y mas conoci, pero no lihe suficiente pa haci nos comunidad consciente cu un simpel comentario por tin un efecto negativo riba e percepcion di un comunidad, especialmente uno cu ta core husga, sin tuma un pauze pa reflexiona y pensa prome cu actua. “Victim blaming” literalmente kiermen  culpa e victima. Ta importante pa no subestima e dañonan cu “victim blaming” ta haci na personanan cu ta victima den un situacion.

Den e contexto aki ami no por bisa cu e hobennan cu no a regresa cas ta victima, pasobra mi no conoce nan situacion. Nos niun no sa kico ta pasa tras di e portanan cera di un cas. Nos no ta den posicion pa husga, ni asumi of haci redo. Tampoco mi ta hustifica e actonan di e hobennan cu e articulo aki. Loke mi kier logra ta pa trece un cambio den e mentalidad di nos comunidad, pero kisas esaki no ta asina simpel manera cu ami ta pensa. Un persona no ta simplemente comenta algo sin pia ni cabes pa falta di informacion of ignorancia (den algun caso si). Tin algo mas profundo cu tambe ta haciendo su efecto, generacion tras di generacion.

The adults aren’t alright either (pero nos ta excelente den pretende)

Ta necesario pa realisa cu un comentario negativo ta sigui core manera candela brabo den material combustibel y cu ta ciega nos comunidad pa e realidad (of di wak un situacion di un perspectiva mas critico). Nos muchanan no ta okay, pero nos como adultonan si?

Nos, adultonan cu heridadnan di infancia ta asina lihe pa reacciona, husga y tuma accion di un luga cu ainda ta haci dolor te den centro di nos curason y alma. E trauma colectivo di nos comunidad, di tin e necesidad continuo di resolve problemanan cu golpi y agresion verbal y pasivo ta un refleho cu te ainda nos mesun traumanan ainda no a cura. Nos ta proyectando esaki tambe bek ora nos bisa cosnan manera “ora e bin bek mester dun’e un bon sota”. Lamentablemente mi a mira asina hopi comentario rumbo e direccion ey. Ripara con nos comunidad ta carga e memorianan di e golpinan cu nan a ricibi como mucha manera un medaya di honor? Esaki nos por yama “trauma bonding”. Mi ta laga un link si boso kier lesa mas.

Fuera di e comentarionan di violencia corporal, mi tabata disgusta pa mira comentarionan di indole sexual tambe. Algun tabata mas explicito cu otro, pero mayoria insinuando cu e hobennan lo ta cerca un hende homber. Mi no ta kere cu mi mester splica mas.

Servicio, integridad, seguridad?

Aparentemente Cuerpo Policial Aruba mester di permiso di mayor(nan)/ voogd pa por publica e anuncio cu un menor ta perdi y cu tur informacionnan relevante pa asina comunidad por yuda localisa e menor. Esaki a pone mi keda pensa. Acaso tin mas caso cu nunca ta wak lus di dia y cu nos no sa di dje? Unda mi por lesa mas (y cu data), por fabor?

Loke mi a nota ta cu Cuerpo Policial Aruba ta cambia e post original despues cu nan logra localisa e menor. Den un post separa nan ta anuncia cu e nan a localisa e menor y ademas nan ta gradici comunidad pa nan contribucion. 

Algo hopi peculiar ta cu Cuerpo Policial Aruba a pone un post dia 8 di april (wak potret), pero a kita esaki despues. Den e post di 8 di april 2025 nan a uza e palabra “atrobe”. Hasta den comentario hende a comenta riba e escogencia di palabra di e team di comunicacion di Cuerpo Policial Aruba. 

Pa ta honesto e no ta straña mi cu Cuerpo Policial Aruba a tuma e accion necesario y a kita e post. Cuerpo Policial Aruba ta den awa cayente desde cu dos agente policial a tira 20 biaha riba un civil sin arma. Awo pa pone cherry riba e bolo nan, como un organisacion cu ta proclama di ta integro y cu tin e deber di proteha y sirbi, ta victimisa e hobennan cu no tabata regresando cas. Den otro palabra, nan mes ta “victim blame”.

Naturalmente esey ta mi interpretacion, pero pa ki otro motibo nan lo baha e post? 

Mi conseho pa CPA

Cuerpo Policial Aruba, mi conseho na boso, especialmente team di comunicacion, si bo ta bay post informacion di menornan (cu consentimento of no di mayornan/ voogd), keda tira bista riba e comentarionan. Pone enfasis cu boso como organisacion lo kita comentarionan for di sla y sin respet. Den todo caso mester bin un miho regulacion di boso banda como administrado di boso paginanan social pa e tipo di comentarionan vulgar, inapropia y ofensivo. Pakico esaki ta importante? Pa despues personanan (incluyendo victimanan) no descurasha na momento di busca ayudo cerca boso. Especialmente den e clima actual boso mester haci e miho cu boso por pa gara e confiansa bek di nos comunidad.

Tin luz den horizonte

Awo ban move pa algo un poco mas positivo, pasobra apesar cu varios di e comentarionan tabata “fo’i sla” y cu no a duna casi niun contribuicion positivo na e combersacion, mi a admira e poco personanan cu tabata tin e curashi pa para pa e hobennan aki, cu pa un motibo of otro a dicidi di bay for di cas. 

E ta tuma un comunidad

Na final di dia nos ta papiando di menornan, pero ta parce cu no ta tur hende ta para keto y realisa esaki. Nos hubentud mester di mas hende pa para pa nan. E no ta trata di hustifica nan actonan ora cu nan comete un eror, pasobra nos tur a comete erornan, shonnan. Nos hubentud mester di mas adultonan di confiansa pa siña nan responsabilidad y guia nan den e bon direccion (aunke cu nan trek nos un wowo). Nan mester structura y disciplina cu firmesa, pero calor y amor na mesun momento y simplemente un persona cu ta worry cu nan.

Ora nan ta busca conexion nan ta bay haci loke sea pa hay’e. Door di mustra interes den nan y djis haci un combersacion chikito diariamente cu nan por haci un impacto grandi y positivo den nan bida. Mayornan, educadonan y tur adultonan (di confiansa), nos tin trabou pa haci!

0 Comments

Submit a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Latest Posts

Rosario Tijeras: a feminist heroin or another object for the male gaze?

Before we start with today's story, let's do something different. Let's do an exercise. Close your eyes (after you read what I'm about to say, I can't read it for you if I'm not there).  Imagine (from wherever you're living) returning home after a night of partying...

I’m consuming (again)

No, peeps, it's not clickbait. I'm consuming again. Not the hard, scary, expensive shit. No, I'm talking about the drug that's more accessible, relatively cheap, and will kill you and your ambitions and dreams more slowly. Can you guess what it is? Yes, it's Netflix....

1 Piggy, 4 Piggies

If you read my 2024 recap, you might remember me mentioning that I bought one guinea pig at the beginning of February and ended up with four by the end of the month. How, you ask? Well, it is actually a funny story. Impulsive decisions At the store, my impulsive ass...

My L.G. Smith’s Steak & Chop House Aruba Review

For our anniversary, my husband and I went to L.G. Smith's Steak & Chop House, also known as LGS, for dinner. In advance, we checked the menu to see what we would order (we wanted to anticipate the damage to our wallets). Information that I was kind enough to...

Jammita’s 2024 Recap.

Dear Diary, I've been busy this year. I haven't had much time to talk to you. There's just so many things I want to tell you. I feel different since the last time we spoke (for the better). I'm more (emotionally) mature now, and I'm just so happy about all this year's...